Odstępstwo w kategorii otwartej (podkategorii A3) dla ciężkich dronów o MTOM 105 kg

Prezes Urzędu Lotnictwa Cywilnego wystąpił do Agencji Unii Europejskiej ds. Bezpieczeństwa Lotniczego (EASA) o odstępstwo o nr LBSP/SPEC/O/2025-02, które obowiązuje od 7 maja 2025 r. do 6 stycznia 2026 r. Jest to ukłon w stronę prostszego wykonywania lotów ciężkimi dronami do 105 kg na uproszczonych zasadach kategorii otwartej. Izba od dłuższego czasu działała na rzecz „otwarcia przestrzeni powietrznej” dla dronów opryskowych i ostatecznie współpraca PISB z ULC przyniosła odpowiednie rozwiązanie.

Odstępstwo to znosi maksymalną masę startową BSP dla kategorii otwartej (standardowo 25 kg), zmienia bezpieczną odległość (ze 150 m do 30 m w podkategorii A3) oraz umożliwia zrzut materiału podczas lotu BSP w kategorii otwartej (standardowo zrzut ładunku jest niedozwolony w kategorii otwartej).

Powyższe odstępstwa od standardowych wymogów kategorii otwartej, podkategorii A3, umożliwiają wykonywanie operacji ciężkimi dronami o MTOM 105 kg, używanymi do celów rolniczych (oprysków, zasiewów), ochrony zwierząt, lotów demonstracyjnych dużych i ciężkich BSP. Polska Izba Systemów Bezzałogowych od dawna prowadziła rozmowy z urzędem w celu wypracowania rozwiązania, które umożliwi wykorzystywanie dużych dronów (m.in. rolnicych) w operacjach na bardzo niskim pułapie i z dala od zabudowy, gdzie zagrożenie dla osób postronnych i innych statków powietrznych jest marginalne. Ostatecznie ULC podjął decyzję o zgłoszeniu niniejszego odstępstwa od przepisów w podkategorii A3 kategorii otwartej, co znacząco upraszcza całą procedurę dla użytkowników dużych i ciężkich dronów. Choć odstępstwo będzie obowiązywało póki co do 6 stycznia 2026 r. jest szansa na stałe uwolnienie takich operacji spod skomplikowanych procedur uzyskiwania zezwolenia w kategorii szczególnej, choćby poprzez zmiany w nadchodzącej nowelizacji rozporządzenia 2019/947 zapowiadanej na przyszły rok.

Aby mieć możliwość wykonywania lotów na zgłoszonym przez urząd odstępstwie, operator SBSP musi przestrzegać kilku konkretnych wymagań. Przede wszystkim do realizacji lotów musi zaangażować pilota z uprawnieniami co najmniej NSTS-01 lub NSTS-02 lub STS-01. Pilot musi przejść dodatkowe szkolenie: naziemne i praktyczne, które powinno zostać przeprowadzone przez instruktora z ośrodka szkolącego, które posiada zezwolenie na operację w kategorii szczególnej w tym zakresie (lotów dronami o MTOM 105 kg lub zbliżonymi). Program takiego szkolenia jest dostępny w pliku „Wymagania obowiązujące dla operatora SBSP w ramach stosowania odstępstwa nr LBSP/SPEC/O/2025-02” udostępnionym przez Urząd Lotnictwa Cywilnego na stronie urzędu.

Ponadto podstawowe zasady zachowania odległości w operacjach realizowanych na podstawie odstępstwa, to:

• co najmniej 30 m od obszaru niebędącego pod kontrolą pilota BSP, takiego jak tereny mieszkalne, handlowe, przemysłowe czy rekreacyjne, na których przebywają osoby postronne;
• odległość pozioma od osób postronnych musi wynosić co najmniej 30 metrów;
• maksymalna wysokość 30 m od najbliższego punktu ziemi;
• loty na zasadach VLOS z utrzymywaniem kontaktu wzrokowego z BSP.

Ponadto BSP musi być produktem seryjnym, nie może być konstruowanym do użytku prywatnego. Jako obowiązkowe systemy bezpieczeństwa uznaje się zastosowanie geocage’u oraz procedury RTH jako Failsafe. W przypadku operacji rolniczych obowiązują również przepisy o środkach ochrony roślin.

Niezależnie od powyższych wymogów, operatora SBSP obowiązuje przestrzeganie podstawowych zasad wynikających z sekcji UAS.OPEN.050 z rozporządzenia wykonawczego 2019/947, a pilotów BSP obowiązuje sekcja UAS.OPEN.060 z tego samego rozporządzenia.

Źródło informacji: ulc.gov.pl.